Czy warto stosować suplementy diety?
Suplement diety wprowadza się na rynek na podstawie pozwolenia wydanego przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Pozwolenie takie uzyskuje się bardzo szybko (ok. 2 miesiące) składając projekt opakowania oraz certyfikat substancji czynnych będących składnikami suplementu diety. Suplementy diety można produkować w warunkach dużo mniej restrykcyjnych niż produkcja leków – czyli w warunkach produkcji środków spożywczych. Nadzór nad produkcją suplementów diety jest nadzorem sanitarnym sprawowanym przez Państwową Inspekcję Sanitarną – i swoim charakterem jest właściwie taki sam jak dla typowych środków spożywczych (pieczywo, nabiał, czekolada).
Leki, czyli preparaty stanowiące środki lecznicze są wprowadzane na rynek na podstawie pozwolenia wydanego przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Uzyskanie takiego pozwolenia trwa ok. 2 lat. W tym celu składa się obszerną dokumentacje obejmujące m.in. badania kliniczne, dostępność farmaceutyczną i biologiczną, badania dotyczące stabilności i trwałości, projekt opakowania itp., a także gotową postać leku. Postać leku (np. tabletki, kapsułki, syropy, zawiesiny) jest wielostronnie badana i wyniki badań są weryfikowane z przedstawionymi przez producenta i na tej podstawie wydaje się pozwolenie na wprowadzenie do obrotu – opatrzone odpowiednim numerem i umieszczone na opakowaniu leku.
Produkcja leków musi się odbywać w odpowiednich, określonych bardzo restrykcyjnymi przepisami, warunkach – tzw. standard GMP (Good Manufacturing Praktice) – Dobra Praktyka Wytwarzania. Obejmuje to zarówno bardzo zaawansowaną i sterylną infrastrukturę przemysłową oraz specjalistyczny i odpowiednio przeszkolony personel. Proces produkcyjny podlega na każdym etapie wnikliwej kontroli (wewnętrznej i zewnętrznej) określonej bardzo szczegółowymi procedurami. Substancja czynna stanowiąca lek musi posiadać certyfikat najwyższej jakości tzw. jakość farmaceutyczną.
Koszt wprowadzenia na rynek leku jest nieproporcjonalnie wyższy niż wprowadzenie na rynek suplementu diety. Suplement diety jest daleko tańszy w produkcji niż lek. Na rynku aptecznym funkcjonują preparaty stanowiące lek i suplement diety zawierające tą samą substancję leczniczą, jednak lek zawiera jej zazwyczaj większą ilość. Produkcja suplementów jest tańsza – mimo, iż odbywa się często w tych samych zakładach i liniach produkcyjnych co produkcja leków – bo nie podlega takim procedurom jak produkcja leku. Tańsza jest także substancja czynna stosowana do suplementów.
Czy warto zatem stosować suplementy diety i oczekiwać ich efektu terapeutycznego? Suplementy diety warto stosować, zwłaszcza gdy są produkowane w takich samych warunkach jak leki (przez tych samych producentów) i nie mają odpowiedników jako leki. Dużą wiedzą na temat jakości suplementów diety dysponują farmaceuci w aptekach. Obecnie większość ogólnie znanych preparatów multiwitaminowych funkcjonuje pod tymi samymi nazwami jako suplementy diety, mimo iż wcześniej stanowiły leki. Suplementy diety posiadają swoje działanie farmakologiczne i należy się liczyć także z ich działaniem niepożądanym, interakcjami, przeciwwskazaniami itp. – tak jak w przypadku leków (np. w przypadku zażycia dawki większej niż zalecana). Decydując się na stosowanie każdego suplementu diety należy o tym poinformować swojego lekarza (suplementy diety mogą zwiększać lub zmniejszać, a nawet niwelować działanie leku przepisanego przez lekarza). Ilość suplementów diety wprowadzanych na rynek stale zdecydowanie rośnie, bo rośnie na nie popyt. Zakup suplementów powinniśmy dokonywać w aptece, gdzie są stosowane odpowiednie warunki do przechowywania takich preparatów (należy je w tym przypadku traktować jak leki). W aptece także uzyskamy wskazówki dotyczące ich bezpiecznego stosowania.